An interview with Ronnie Govender

Excerpts from a personal interview with Ronnie Govender, playwright and writer, born in Cato Manor as recorded by Madoda Ncayiyana from Cato Manor on 18 March 2002. Contents History Trade Unions Racial Tension Culture Social Conditions Demolition and Relocation Family Recollections A New Community Spirit History Govender remembers: “I have many wonderful memories of Cato Manor despite … Read more

Kusadliwa Ngoludala Ngezikhathi ZikaKhisimusi

Ukukhulela emakhaya bese kuba nezohlobo ezindaweni ezisemadolobheni njengaseThekwini umuntu esakhula kwakuyinto eyidumela ngoba kwakwaziwa ukuthi uma sekuyizikhathi zamaholidi sizohamba siyovakashela izihlobo zethu. Kwabaningi lokhu kwakufana nento enkulu empela. Ngokwesintu kubalulekile ukuthi nivakashele izihlobo zenu, thina sasivakeshela komalume lapho kuzalwa khona umama kakhulu. Kuyayekuthiwe siyodla amasi ngoba phela kwakwaziwa ukuthi uma umuntu eya komalume kumele afike … Read more

Ingxoxo noMnumzane Ndwandwe ngokusetshenziswa kwemali yakudala

Sibe nengxoxo noMnu Ndwandwe oneminyaka engu-82 ubudala owazalelwa endaweni yaseMpangeni kodwa osehlala endaweni yaseMalangeni eMpumalanga Township. Ingxoxo yethu ibimayelana nokuqala kokusetshenziswa kwemali yakudala ngabantu abamnyama. Imali yakudala yayaziwa ngopondo, otiki, openi nosheleni njalonjalo. Okwathi ngeminyaka yawo 1960 yase ishintshwa uhulumeni wangalesosikhathi yaba ngamarandi. UBaba uNdwandwe ubalule ukuthi waqala ukubona imali esawumfana omncane elusa amathole. Uthi … Read more

Inganekwane: Inkosikazi Nenyanga

Kwesukasukela… Cosu! Kwesukasukela ngenkosikazi, lenkosikazi yabe iyikholwa elingumKrestu. Yayi nomntwana oyedwa osemncane. Kwathi ngolunye usuku ithole ukuthi ayithezanga izinkuni ngoMgqibelo. Pho manje ngoba kuyiSonto nje izokwenzenjani? Lenkosikazi yayiwazi kahle umyalelo wesine othi: “Khumbula usuku lweSabatha ulugcine ulenze lube ngcwele. ungasebenzi ngalo nakanye nje.” Yathi ibona ukuthi hhayi cha izalelwe yinja endlini, ngoba phela ingane yayikhala ubuqanduqandu … Read more