Isifo senyoni siyisifo esiphatha umntwana osanda kuzalwa. Izimpawu zalesisifo ukuthi ummntwana uyathuka uma elele, abe nebala ngasesiphundu, aqubuke emzimbeni, akhishwe isisu esingajwayelekile ngoba usuke ekhipha okusazintambo futhi okuluhlaza nokuthi abe neqhubu elimumilayo emankankeni. Umntwana uqala ukubonakala ngemuva kwezinyanga ezimbili ukuthi unaso lesisifo. Lesisifo sinamazinga ngokunjalo nokulashwa kwaso. Asilashwa yinoma ubani ngaphandle komuntu owacotshelelwa ulwazi omunye umuntu. Lesisifo ke silashwa ngamakhambi esintu ngoba kunenkolelo yokuthi lesisifo siyahambisana nezinto zesintu. Kunemithi ethakwayo okuyiyona esetshenziswayo ukulapha umntwana. Leyomithi yehlukile kweminye imithi yesintu esetshenziswayo ngoba umntwana usuke esemncane futhi kungaba yingozi ukuthi alashwe ngemithi esetshenziswa abantu asebebadala.
Indlela Yokwelapha Inyoni
Inyoni ilashwa ngokuthi umntwana achathwe. Kuhlanganiswa ubisi nesiqunga kanye namanzi afudumele bese umntwana echathwa ngakho. Kunenkolelo yokuthi umntwana kufanele achathwe ilanga libalele futhi licwebe lingabi namafu ngoba asilapheki kahle uma lingenjalo kanti futhi kufanele achathelwe esidulini. Kuyenzeka ingane ichathwe kuze kube kathathu kuyimande silapheka ngenxa yamazinga aso.
Uma seyichathiwe kunembiza eyenziwayo ephuzwa umntwana ukuze ahlanzeke kahle ngaphakathi, leyombiza ithakwa ngemithi emithathu, ubhubhubhu, uguqu noqondo. Lemithi iyaphekwa bese umntwana eyawuphuza usuke usuhlanza lokho okusuke kusalile ngaphakathi enganeni. Ingane iwuphuza kathathu ngosuku, ekuseni, emini nantambama ukuze isebenze kahle. Emuva kokuphuza lowomuthi usuke eselaphekile singeke sisaphinde simphathe lesisifo.
Abanye abantwana asibahluphi lesisifo uma bezophuziswa umuthi wenyoni otholakala emakhemisi ngoba uyasiqeda lesisifo kodwa umntwana kufanele asheshe awuphuze engakaqali ukugula.
By: Zanele Shange