Amadoda orisho baseThekwini yinto ejwayelekile eGolden Mile, egqoke ezimibalabala zobuhlalu noma ezithungiwe ngesandla nezimpondo emakhanda. Baphinde babe ngabantu abanamandla nabaqinile. Bavuka ngo-5:00 ekuseni izinsuku eziyisikhombisa ngeviki futhi basebenza kuze kube ngu-17:00 ntambama, bethutha izivakashi, izingane kanye nezindawo ezithile ngezikhathi zabo ezinqoleni zabo ezihlotshiswe ngamehlo, ezinamandla.
Kuyacaca ukuthi bayaziqhenya kakhulu ngomsebenzi wabo. Futhi abasilo uhlobo olukhonondayo, kuyacaca ukuthi bayabhekana nobunzima. Abanayo indawo efanele yokufaka orisho babo, ngakho-ke ngamunye ukhokha u-R50 ngenyanga ukukhiya orisho babo ubusuku ngabunye eduze kwaseNyoka Park. Futhi imvume karisho, ilayisense yabo yokuhweba, ibiza u-R500 ngonyaka. Imvamisa, kunezinsuku ezithule, lapho bethola khona amakhasimende amancane. Izinsuku uma kunemvula yizona ezimbi kakhulu. Akekho ofuna ukugibela emvuleni kanti orisho bahlala bepake egalaji labo. Amanye amakhasimende ayenqaba ukukhokha imali yokugibela, okwenza kube nezingxabano nokubandakanyeka kwamaphoyisa. Iningi lithi umsebenzi wabo awunzima. Kepha, ukudonsa urisho osindayo, onabantu ababili ngaphakathi, kusobala ukuthi akusiwo umdlalo. Abasondele kakhulu nabo bathi bayakhathala kwesinye isikhathi.


Akukaze kube khona ukulwa erenki, ngoba orisho bapakwe ngokulandelana. Amakhasimende awakhethi. Noma imuphi okusemgqeni olandelayo uzoqhuba uhambo. Kuyaba khona ukungqubuzana ngezikhathi ezithile, kodwa bakusombulule ngokushesha bodwa. Igama elithi rickshaw livela ’emotweni esebenza ngamandla omuntu’.
Umlando worisho
UJonathan Scobie, isithunywa sevangeli eJapan, waziwa kabanzi ngokusungula urisho ngo-1869 njengendlela yokuhambisa umkakhe emigwaqweni yaseYokohama. Orisho bavela eNdiya eminyakeni engamashumi amabili kamuva. Abathengisi baseChina bezokuthutha izimpahla babasebenzisile. Kwakuwumsebenzi wabampofu anangabafuduki kulezi zindawo futhi ngokushesha waba yinto eyasetshenziswa emazweni amaningi ase-Asia.
USir Marshall Campbell wethule urisho eThekwini eminyakeni engaphezu kwengu-90 edlule. Ngokukhula , orisho njengendlela yokuhamba yansuku zonke kwaphela. Abangu-25 basasebenza namuhla konke okusele kulo mlando ocebile. Umuntu ngamunye udonsa urisho wakhe futhi akekho umuntu ovunyelwe ukuba nozingaphezu kowodwa.
Njenganoma yiziphi izimoto, orisho bayakwazi ukulungiswa futhi badabuke futhi badinga ukushintshwa. Urisho omusha sha ungabiza imali elinganiselwa ku-R10 000. Sikhulume no-opharetha omatasa nemihlobiso karisho wakhe omusha. Uchaze ukuthi isondo lilodwa lingabiza u-R4 000 njengoba emakhulu futhi adinga ukuba sezingeni eliphezulu. “Kuthatha isikhathi. Ngingathengisa inkomo noma imbuzi ukuze ngonge. ” Kepha uyibheka njengemali esetshenziswe kahle ngoba urisho omusha uzohlala iminyaka eminingi. Abasebenza ngorisho njengamanje basezinhlelweni zokusungula inhlangano eyisambulela ukuze bakwazi ukuxhumana nabamabhizinisi ukuze babaxhaswe, futhi ngokwenza lokho, basize ekwandiseni ukuhwebo.
Ibhalwe nguRomita Hanuman