Ukuthatha ubhedu!
Lona umdlalo odlalwa ngabafana abasakhula noma asebezongena ezingeni lobunsizwa. Lomdlalo uyamaniswa kakhulu nenyama ngoba wenzeka ngesikhathi lapho abafana belusile kanti ngalapho belusele ngakhona kukhona umuzi okuhlatshwe khona inkomo. Kuthi sekuyoshona ilanga abafana bagudlele ngakulowomuzi ekuhlatshwe kuwona ukuyobusa. Ezikhathini zakudala namanje kweminye imiphakathi kusenziwa ukuthi abantu babengalindi izimemo kodwa kwakuya noma ngabe ubani emphakathini ukuyobusa. Lokhu kwakuya ngokuthi uhlobo luni lomcimbi olwenziwayo. Sekuzothi bangafika abafana kuphume noma ngabe ubani wakulowomuzi ukuzobapha inyama ngesithebe. Kodwa kukhona nohlobo lwenyama ekhethekile kulososithebe okungafanele bavele bayidle ngoba inobuciko bayo kuthiwa iphaphu. Iphaphu linomthetho ukuthi lidliwa kanjani, kufanele lihlonywe endukwini ukuze ozoyithatha kuqala kube ngumuntu ozethembayo.
Yilapho noma yingalesosikhathi lapho kuqala khona lomdlala owaziwa ngokuthi ubhedu. Ubhedu kusho ukuphumelela. Lenyama ithi ingahlonywa endukwini baqale abafana bafune ukuyithatha. Lowo okwazile ukuyithatha bayamhlanganyela bamshaye ngezinduku. Okwenza lomdlalo ube owobuciko yingoba ngesikhathi lowo othathe iphawu kufanele alidle azivikele kwabamushayayo. Kufanele ulidle uliqede lonke emlonyeni uvika ungagadli. Uma eseliqedile uyayekwa ngoba phela usubizwa ngengqwele. Lokhu kuyinto ebalulekile nasemphakathini ngoba wonke umuntu usuke esazi ukuthi umfana wakwabani uluthathile ubhedu. Lokhu kunikeza nelungelo lowo othathe ubhedu ukuthi angakhomba noma ngabe ubani ukuthi amlandele izinkomo zakubo emadlelweni.
Lomdlalo unezigaba ezahlukene ngoba kuyenzeka kube khona isikhathi lapho kuthathwa khona zonke izingqwele noma labo abathathe ubhedu ezigodini zabo ezahlukene bahlanganiswe ndawonye ukuze kubonakale ukuthi ngubani ongazishaya zonke izinsizwa emakhanda. Lowo ophumelele lapho kusho ukuthi usekulungele ukuhamba nezinsizwa esezikhulile, usengahamba ngisho namacece nomgudlo ngoba useyaziwa uyinsizwa enesibindi nalapho uma sekuhanjwa amacece zisuke zisayifuna ezinye izinsizwa. Lomdlalo uyaqhubeka njalonjalo.
By: Khetha Shange