Ukwedlula kosiko lembeleko yomntwana kukhonga ukufika kwamabanga ekukhuleni kwakhe. Ukukhula komntwana kusho ukukhula ngokomzimba nokukhula ngokwengqondo. Ukulalela iziyalo zabadala ngesinye sezimiso ezingenakugudluka kalula noma ngabe izimo zokuphila kwabantu sezigudluke kangakanani. Ukuhamba ngeziyalo zabadala kuhlumelelisa ulwazi lomntwana ngezimiso zomphakathi umntwana akhula kuwona.
Ukuklekla ukusika noma ukuqhambusa izindlebe. Izingane esezisezingeni lokungena esigabeni sokuthomba zenzelwa lolusiko. Kwakukholelwa ekutheni uma kugcinwa lolusiko izindlebe zezingane zizokwazi ukulalela zizwisise kahle iziyalo zabantu abadala. Kwazise phela ukuthi uma ingane isikulesigaba ziningi iziyalo ezozithola ezivela kwabadala, ezimayelana nendlela yokuziphatha. Umsebenzi wokuklekla wawuthi uma wenziwa wenziwe izingane zesigodi sonke saleyondawo.
Izingane ezizoklekla zazibuthelana emzini wenduna yendawo, kulapho kuzogcinwa khona wonke umsebenzi. Kwakuhlanganyela izingane zabafana nezamantombazane, ukuhlanganyela okunje kwabantwana abantanga yinye kugcizelela iphuzu lokwazisana njengabafowabo nodadewabo kwabantwana bomphakathi owodwa. Kwakungelula ukuthi babuye bajikelane baqomisane. Kulapho kususelwa khona isisho esithi, “Induku enhle igawula ezizweni”. Kwakunganqatshiwe ukuqomisana bebodwa, uma nje bengahlobene futhi kwakunganqatshiwe ukuthi umndeni uzenzele lolusiko wodwa kuphela uma uzogcina iphuzu lenhlanzeko.
Usiko lokuklekla lwalugcizelela kakhulu inhlanzeko. Ukuze umcimbi ube yimpumelelo abazali bezingane ezizoklekla nalabo abengamele umsebenzi babezila izinto ezifana nokulalana noma ukuya ocansini. Kwakukholelwa ekutheni uma abantu benza lokhu abahlanzekile. Uma kungazilwanga izindlebe zezingane zazibhibha zingapholi ngokushesha.
Umsebenzi wokuklekla wawenziwa lapho inyanga igcwele ngoba lokho kwakusho ukuphelela kwendalo. Labo abasuke benzelwe umsebenzi babezihuqa noma bezogcoba ngebomvu, ukukhombisa ukudlulela kwelinye izinga noma isigaba umuntu asengena kuso. Izingane zazikleklwa yinyanga ekwazi ukwenza lomsebenzi. Yayisebenzisa umkhonto ocijiwe ukuvula izimbobo ezindlebeni. Inyanga yayingakhokhelwa ngokwenza lomsebenzi. Yayiphuza idle nenyama ibuse kanye nabantu bonke. Noma usuphelile lomcimbi izingane ezikade zikleklwa zazihlala kuze kuphole ngoba kwakungenzeka ukuthi zihlangabezane nabantu abangahlanzekile endleleni.
Ukuklekla kwamaNazaretha
Ibandla lamaNazaretha lisancikile kakhulu kulelisiko. Aklekla ngendlela efanayo nechazwe ngenhla, kodwa bagcoba u-Vaseline lapho beklekle khona. Kunelunga elikufundele ukuklekla, lokhu bakuthatha njengophawu labo. Kukleklwa ngenyanga kaMasingana noNtulikazi kuphela. Nabo bayayigcizelela inhlanzeko.
Ukuqhambusa kwesimanje
Esikhathini samanje lusagcinwa lelisiko kodwa selihluke kakhulu kunalolu lakudala. Sekuqhanjuselwa ukuhloba ngamacici futhi izimbobo sezincane ngendlela yokuthi azibonakali uma ungawafakile amacici. Ukuhloba lokhu yikona osekudale kube sengathi usiko lamantombazane noma nabafana bewafaka amacici.
By: Bongiwe Ndlovu
Source: Mrs Shange, eMpandwini Area, Umbumbulu
Awu Gatsheni, wachaza yezwakala lendaba yokuklekla phela muva-nje bona uma bebona umuntu ekleklile usebizwa ngokuthi owakwaShembe ngoba vele yilo kakhulu iBandla lamaNazaretha elisamile kulelisiko.
Siyabonga kakhulu ngolwazi usiphe lona kulelikhasi Nkosazana. Qhubeka njalo-nje nglwazi lweSintu Boya beNyathi.