Impi

Theme: Yazi kabanzi ngolimi lakho

The Zulu amabutho (warriors)
The Zulu amabutho (warriors)

Imvamisa ayikho indaba exoxeka kalula njengeyempi. Labo abasuke bebone ingxabano noma impi ngamehlo enyama bajwayele ukushiswa ilukuluku lokushicelela udaba kulabo abaphuthiweyo ulona.

Imvamisa uma kuxoxwa ngempi maningi amagama agcina esefakwa abantu. Namhlanje sifaka amatemu ajwayele ukushiwo abantu uma bexoxa ngempi mase siyawachaza.

Ngokuthola ulwazi emibhalweni kaMnu. Mpiyezintombi Mzimela, siyakwazi ukuwachaza la magama.

Amatemu asetshenziswa uma kuxoxa ngempi nezincazelo zawo:

  • Ukubukana ngeziqu zamehlo: Lokhu kusuke kuchaza abantu abazondanayo, bebukana ngenjongo yokulimazana.
  • Ukubukana ngeso lengulube: Lapha kusuke kuchaza umuntu obukwa sengathi kungcono ukube sewadabulile amafu washona.
  • Ukuhlala phezu kwezikhali: Lokhu kuchaza ukuhlala komuntu elinde impi ngomumo.
  • Ukuhlongoza impi: Lokhu kusho ukuhlohla abantu ukuba bengene emqondweni wempi.
  • Ukuphaka impi: Lokhu kusho ukutshela impi ukuthi ayihambe iyohlasela.

Brief overview
The above article, inspired by the writings of the academic Mpiyezintombi Mzimela, offers the meanings of the most popularly used terms in Zulu warfare.

Leave a Comment